Voortplanting
De geit is een season breeder. Dekseizoen van eind augustus tot januari. Het komt dus op gang door het korter worden van de dagen en het afnemen van de lichtintensiteit. Men kan het rits worden proberen te vervroegen door het introduceren van een bok.
- Cycluslengte is gemiddeld 21 dagen (variatie van 19 tot 24 dagen)
- Duur van de ritsheid is gemiddeld 36 uur (variatie van 12 tot 48 uur). Symptomen zijn mekkeren en kwispelen met de staart.
- Ovulatie 30 tot 36 uur na eerste verschijnselen van ritsheid. De zaadcellen blijven ongeveer 30 uur levend en ze doen er 5 tot 20 uur over om bij de eicellen te komen. Aantal eicellen is mogelijk te beïnvloeden door flushen. Dit is gedurende 3 weken voor de ritsheid extra krachtvoer geven.
- Door het gebruik van een gesteriliseerde bok kan men de ritse geiten makkelijk opsporen.
- Tijdstip dekking is het beste enkele uren na begin ritsheid. Een volwassen bok kan per dag 6 tot 8 geiten deken mits hij in goede conditie is.
- De draagtijd is gemiddeld 150 dagen (variatie van 142 tot 159 dagen).
- Het opwekken van de ritsheid d.m.v. sponzen is onze club niet gebruikelijk omdat wij meestal het natuurlijke dekseizoen gebruiken. In de melkgeiten wereld wordt dit gedaan om buiten het seizoen lammeren te krijgen zodat de geiten ook voldoende melk geven in de maanden dat normaal gesproken de productie laag is. Eren andere reden kan zijn bij het toepassen van k.i..
- Dekken buiten het dekseizoen geeft een hoge kans op schijndracht. In sommige melkgeitenkoppels loopt dit op tot 50%. Het zijn vooral de oudere dieren. Bij schijndracht is de baarmoeder gevuld met vocht en vertoont de geit uiterlijk alle verschijnselen van dracht. Na een gewone draagtijd komt het vocht massaal eruit. Het komt zowel voor binnen als buiten het dekseizoen en ook bij niet gedekte geiten. Schijndracht is vast te stellen door met echo apparatuur te scannen.
- Drachtigheid is vast te stellen door echografie op vanaf 30 dagen na de dekking.
- Geiten schijnen gevoeliger te zijn voor verwerpen als andere landbouwhuisdieren. De oorzaken kunnen infectieus zijn (chlamydia, brucella melitensis, toxoplasmosis, listeriosis) maar ook stress kan abortus tot gevolg hebben.
- Bij geiten verloopt de geboorte over het algemeen gemakkelijk. Men moet echter ingrijpen indien na een ruim half uur persen geen vorderingen meer te zien zijn.
- De navelstreng breekt vrijwel altijd vanzelf. Zoniet dan mag men hem niet afknippen maar afscheuren. Dit moet men wel zo doen dat er 10 tot 15 cm aan de navel van het lam blijft zitten. Met jodium desinfecteren.
- Nageboorte dient binnen 8 uur na geboorte te zijn afgekomen. Indien men geen nageboorte kan vinden wil dit niet zeggen dat hij er niet afgekomen is. Deze kan goed door de geit opgegeten zijn. (of door de hond).
- Op 4 tot 5 maanden kunnen zowel de bokken als geiten al geslachtsrijp zijn.
Bokken hebben spenen. Soms produceren ze zelfs melk. Bokken met grote melkproducerende spenen zijn over het algemeen gewoon vruchtbaar. In de melkgeitensector wordt dit gezien als een teken van hoge productie mogelijkheden bij de nakomelingen van deze bokken.
Kwenen (intersexen) zijn genetisch vrouwelijke dieren. Ze ontstaan doordat tijdens de meerlingdracht de hormonen van het mannelijk lam de ontwikkeling van het vrouwelijke heeft beïnvloed. Het voorkomen is sterk gebonden aan ongehoorndheid en zal derhalve bij de landgeiten niet vaak voorkomen. Ze komen in alle uiterlijke variaties voor en zijn soms moeilijk te herkennen. Ze zijn nooit vruchtbaar en dienen daarom ook niet goedgekeurd te worden. Al heeft een dergelijke geit dan nog zo’n mooi ontwikkeld bokkenlijf.
Slepende melkziekte op het eind van de dracht is een veel voorkomend probleem op melkgeitenbedrijven. Daarom hebben deze geitenhouders een hekel aan 3- of 4-lingen. Door de grote hoeveelheidruimte die deze lammeren innemen is de geit niet meer instaat voldoende voedsel op te nemen om aan de glucosebehoefte, die nodig is voor de groei van de lammeren te voldoen. Ook te vette geiten zijn extra gevoelig door de ruimte die het buikvet inneemt. Kortom ze kunnen niet genoeg eten opnemen. Daarvoor gaan ze massaal lichaamsvetten afbreken wat weer een verhoogd gehalte aan ketonen in het bloed geeft waardoor lever en nieren aangetast worden. Door het te lage glucose gehalte kunnen zenuwverschijnselen optreden. De geiten zijn sloom, willen niet meer lopen en komen uiteindelijk kort voor de uitgetelde datum niet meer overeind. Vaak sterft de geit enkele dagen voor de geplande werpdatum na de geboorte van dode lammeren. Het is zaak dit beeld vroegtijdig te onderkennen dan is er mogelijk nog redding. Vaak is het nodig de lammeren vroegtijdig te aborteren om het moederdier te redden. Op de melkgeitenbedrijven is dit een echte managementziekte.